Zdrowie psychiczne- pogadanka dla rodziców
Zdrowie psychiczne młodych ludzi –naszych uczniów , a Państwa dzieci jest tak samo ważne jak ich zdrowie fizyczne. Powinniśmy o nie dbać nie tylko wtedy, gdy dziecko doświadcza kryzysu. Każdego dnia możemy wspierać je w radzeniu sobie z wyzwaniami, obserwować oraz jeżeli to konieczne, pomagać im kształtować ich kompetencje społeczne oraz rozwijać umiejętność rozumienia swoich emocji i potrzeb.
U dzieci i nastolatków mogą pojawiać się różnego rodzaju dolegliwości związane z takimi czynnikami jak stres szkolny, problemy w relacjach z rówieśnikami, trudne sytuacje w rodzinie tj. rozwód rodziców, chłód emocjonalny, choroby i uzależnienia w rodzinie, śmierć członka rodziny, konflikty między rodzicami, przemoc, zbyt sztywne zasady czy zbyt duże oczekiwania. W życiu młodego człowieka może pojawiać się poczucie samotności, niska samoocena i małe poczucie sprawczości. Dziecko może zacząć także sięgać po używki dla towarzystwa, zabawy, z ciekawości. Używki mogą stać się dla niego również „lekarstwem” na zmartwienia, problemy z wyrażaniem emocji. Może występować także ryzyko związane z nadużywaniem nowych technologii , cyberprzemocą czy również grami zmieniającymi obraz rzeczywistości w wirtualny.
Zdrowie psychiczne jest fundamentem dobrego samopoczucia i efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie. Oznacza wiele więcej niż brak zaburzeń psychicznych. Oto kilka zasad zdrowia psychicznego:
Umiejętność radzenia sobie z emocjami – w dzisiejszych czasach często żyjemy zarówno dorośli jak i dzieci- w szybkim tempie, co może sprzyjać odczuwaniu przemęczenia, przytłoczenia. Aby poradzić sobie z emocjami, pomocne będzie znalezienie sposobu, który pomoże dziecku zmniejszyć napięcie – rozmowa z kimś bliskim, spacer, ulubiony rodzaj aktywności fizycznej
Relacje międzyludzkie – pielęgnowanie więzi z innymi ludźmi, możliwość porozmawiania zarówno o dobrych chwilach jak i sytuacjach trudnych, zapewnia poczucie wsparcia i w dużym stopniu wpływa na dobre samopoczucie.
Dbanie o aktywność fizyczną – ruch przyczynia się do zwiększania wydzielania endorfin, które pomagają poprawić nastrój oraz zmniejszyć uczucie dyskomfortu czy też bólu. Sprzyja także redukcji produkcji kortyzolu – hormonu wydzielanego w reakcji na stres. W związku z tym, ruch jest pomocny w radzeniu sobie z trudnymi emocjami, takimi jak napięcie, lęk, złość czy obniżony nastrój.
Zdrowe odżywianie – zbilansowana dieta może przyczyniać się do większego poziomu energii w ciągu dnia i siły, żeby zmagać się z codziennymi wyzwaniami.
Higiena snu – zbyt mała ilość snu może prowadzić do problemów z koncentracją, pamięcią, do spadku odporności oraz wahań nastroju. Brak snu zwiększa uczucie głodu i powoduje apetyt na pokarmy wysokokaloryczne np. słodycze..
Dbanie o swoje potrzeby – zauważanie i słuchanie potrzeb jest bardzo ważne dla utrzymania dobrego samopoczucia u dziecka. Jeśli zapytamy się dziecka o to, czego dzisiaj potrzebuje i zajmiemy się jego emocjami, zaowocuje to tym, że potrzeby i uczucia nie będą tłumione i spychane na bok, co pozytywnie wpływa na poczucie spełnienia i zadowolenia naszych pociech.
Wypoczynek – szczególnie na świeżym powietrzu – pozwala na zmniejszenie uczucia przemęczenia, dodaje energii, zwiększa kreatywność, poprawia m.in. funkcje poznawcze
Wsparcie specjalisty – jeśli zauważasz lub masz podejrzenia, że dziecko ma trudności dnia codziennego i ciężko jest mu sobie z nimi poradzić, warto dla zdrowia psychicznego Twojego dziecka zgłosić się po pomoc specjalisty- w zależności od potrzeb – psychologa, psychoterapeuty lub lekarza psychiatry.
Jak dbać o zdrowie naszych dzieci i młodzieży?
Nawiązanie i utrzymywanie bliskiej więzi między dzieckiem a rodzicem – dziecko powinno mieć zapewnione w domu poczucie bezpieczeństwa, czuć, że rodzic jest osobą, której może powiedzieć o trudnych sytuacjach czy o swoich zmartwieniach,
Obserwowanie zachowania dziecka i reagowanie na zmiany – jeśli zauważasz, że dziecko zachowuje się w inny sposób niż zwykle, dostrzegasz utrzymujący się obniżony nastrój u dziecka, problemy wychowawcze, problemy w relacjach społecznych, warto jak najszybciej zareagować – zapytać, jak dziecko się czuje, posłuchać go i zapewnić o swoim wsparciu np. słowami „Jestem obok, gdybyś potrzebował/a porozmawiać.
Jeśli problemy się utrzymują przez dłuższy okres, warto skorzystać ze wsparcia psychologa dziecięcego lub lekarza w poradni zdrowia psychicznego.
Kilka wskazówek , aby wspierać zdrowie psychiczne naszych pociech
· Wzmacniaj poczucie własnej wartości dziecka – doceniaj dziecko za wysiłek wkładany w pomoc domową, wykonywanie zadań w szkole czy rozwój zainteresowań.
Zwracaj uwagę na same próby podejmowania się zadań czy testowania nowych rzeczy, a nie na rezultaty. Docenianie dziecka ma duże znaczenie, wzmacnia poczucie tego, że dziecko może opierać się na swoich umiejętnościach.
· Rozmawiaj z dzieckiem – słuchaj z szacunkiem , okazuj, że chcesz wiedzieć, jak się czuje i co myśli,
· Wyznaczaj granice i jasno mów o swoich oczekiwaniach, jednocześnie pozwalając dziecku na samodzielność,
· Naucz dziecko dbania o higienę psychiczną – zdrowa, zbilansowana dieta, aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu, dbanie o relacje społeczne są równie ważne w życiu młodego człowieka. Wpływają zarówno na jego psychikę jak i ciało.
Podsumowując : Bądźmy czujni, uważni i z rozsądkiem podchodźmy do kondycji fizycznej naszych pociech , a szczególnie do kondycji zdrowia psychicznego, wspólnie szukajmy dla dziecka dobrej, pomocnej drogi, by nasz uczeń, Państwo dziecko nie zostało samo ze sobą w jakże trudnych wspołcześnie czasach.
Sabina Frączek